Nguồn gốc: The Economist
Biên soạn bởi Odaily Planet Daily ( @OdailyChina )
Người dịch: CryptoLeo ( @LeoAndCrypto ) 
Trong đợt suy thoái thị trường gần đây, El Salvador đã thêm 7 và 5 BTC vào ngày 25 tháng 2 và ngày 4 tháng 3, một động thái diễn ra sau khi đạt được thỏa thuận cứu trợ khoản vay 1,4 tỷ đô la với IMF. Xét về quan điểm thỏa thuận, IMF đã áp đặt các hạn chế về mặt quy định đối với tình trạng mã hóa hiện tại ở cấp quốc gia tại El Salvador do lo ngại về rủi ro cao của BTC, nhưng điều này không ngăn cản được kế hoạch mua BTC của El Salvador. Trên thực tế, mối lo ngại của IMF là không có cơ sở. Sự ám ảnh của Tổng thống Nayib Bukele với tiền điện tử và nhiều biện pháp “hỗ trợ” khác nhau kể từ khi nhậm chức đã không cải thiện nền kinh tế của El Salvador, và thậm chí còn làm tăng thâm hụt. Kể từ khi chính sách tiền điện tử của tổng thống được thực hiện, thâm hụt tiền điện tử của El Salvador cũng tăng lên.
Tạp chí The Economist đã viết một bài báo về hành trình đến với tiền điện tử của El Salvador, được Odaily biên soạn dưới đây:
El Salvador đã đứng bên bờ vực vỡ nợ trong phần lớn thời gian kể từ khi Nayib Bukele trở thành tổng thống vào năm 2019. Nợ và lãi suất cao, cùng với thâm hụt ngân sách lớn là những dấu hiệu cảnh báo dài hạn cho nền kinh tế quốc gia. Dự trữ đô la thấp, đầu tư và tăng trưởng GDP yếu, và các cuộc đàm phán cứu trợ với Quỹ Tiền tệ Quốc tế bị đình trệ. Những cuộc tấn công liên tục của Bukele vào ngành tư pháp, những người đối lập và giới truyền thông không mang lại nhiều tác dụng khích lệ cho đất nước ông.
Bukele quá ám ảnh với tiền điện tử. Vào năm 2021, El Salvador đã trở thành quốc gia đầu tiên chấp nhận Bitcoin là tiền tệ hợp pháp bên cạnh đồng đô la Mỹ. Tổng thống Bukele đã tuyên bố sẽ tránh xa thị trường vốn truyền thống và huy động hàng tỷ đô la thông qua trái phiếu blockchain được mã hóa. Ông sẽ mua 500 triệu đô la Bitcoin, xây dựng một Thành phố Bitcoin và phát triển năng lượng địa nhiệt để cung cấp năng lượng cho thợ đào Bitcoin. Nhưng các thị trường truyền thống lại không tin vào điều đó, khi một số trái phiếu của Salvador được giao dịch với giá trung bình dưới 30 xu cho một đô la vào mùa hè năm 2022, khi chính phủ bắt đầu hoãn trả lương cho khu vực công để đảm bảo dòng tiền và các nhà đầu tư đã chuẩn bị cho tình huống xấu nhất.
Bất ngờ thay, vào ngày 26 tháng 2, hội đồng quản trị IMF đã chấp thuận khoản vay cứu trợ trị giá 1,4 tỷ đô la, được thỏa thuận vào tháng 12 sau nhiều năm trì hoãn và sẽ được giải ngân trong vòng 40 tháng. Để có được tiền, El Salvador đã đưa ra lời hứa thường lệ về kỷ luật tài chính — thu hẹp chương trình tiền điện tử của mình. Sau khi luật được sửa đổi vào tháng 1 năm nay, người nộp thuế không còn phải nộp bằng Bitcoin nữa và việc chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin trong khu vực tư nhân là hoàn toàn tự nguyện.
Trong đơn xin thỏa thuận nợ với IMF, El Salvador đã chứng minh quyết tâm mạnh mẽ của mình trong việc trả nợ. Một phần là do Bukele muốn gây bất ngờ cho những người hoài nghi ở Phố Wall, giá trái phiếu của đất nước đã tăng trở lại mức ngang giá, và các quan chức đã sử dụng số đô la khan hiếm để mua lại trái phiếu với mức chiết khấu lớn, tiết kiệm được một phần lớn các khoản thanh toán gốc trong tương lai. Thâm hụt ngân sách tăng lên 10% GDP vào năm 2020 và hiện đã trở lại mức trước đại dịch là 2-3%, tương đương với các quốc gia khác. Việc trấn áp trốn thuế, dòng kiều hối chảy vào mạnh mẽ và nền kinh tế phục hồi nhẹ đã thúc đẩy doanh thu của chính phủ, trong khi việc xóa bỏ trợ cấp năng lượng và các chương trình thời đại đại dịch đã làm chậm lại chi tiêu.
Khoản vay này giúp giảm nguy cơ xảy ra khủng hoảng vỡ nợ, nhưng tình hình sẽ tốt hơn nếu El Salvador có thể đảm bảo được khoản vay 2,1 tỷ đô la nữa từ các tổ chức cho vay đa phương khác như mong đợi. Mặc dù cắt giảm được thâm hụt, đất nước này có thể không tồn tại được lâu nữa. Với mức nợ cao và tăng trưởng kinh tế chậm, El Salvador không thể tiếp tục huy động vốn ở mức 12% như đầu năm 2024. Ở những nền kinh tế đô la hóa như El Salvador, việc vỡ nợ có chủ quyền tốn kém hơn vì không có người cho vay cuối cùng nào để tránh tình trạng rút tiền ồ ạt hoặc lây lan. Tiền gửi tại các ngân hàng địa phương được bảo đảm một phần bằng nợ chính phủ, do đó tình trạng vỡ nợ có thể dẫn đến khủng hoảng ngân hàng hoặc thậm chí dẫn đến phi đô la hóa.
Đối với những nhượng bộ của El Salvador về việc áp dụng Bitcoin, đây có thể là một điều may mắn, giống một điều may mắn hơn là một sự nhượng bộ. Bukele chào hàng tiền điện tử như một cách cung cấp dịch vụ tài chính cho hai phần ba người lớn không có tài khoản ngân hàng và giảm chi phí kiều hối, chiếm gần một phần tư GDP của đất nước ông, nhưng rào cản chính đối với việc hòa nhập tài chính tiền điện tử là quy mô nền kinh tế và trình độ hiểu biết về kỹ thuật số thấp. Kiều hối đắt đỏ vì người Salvador thích giao dịch bằng tiền giấy, bản thân nó là một hoạt động kinh doanh tốn kém, và tội phạm khiến chi phí thậm chí còn cao hơn. Ngoài ra, chính phủ El Salvador đã nhanh chóng ra mắt ví kỹ thuật số Chivo, cho phép thanh toán bằng đô la Mỹ và Bitcoin. Nhưng thực tế sau khi ví ra mắt lại không lý tưởng, khi lỗ hổng bảo mật và nạn trộm cắp danh tính tràn lan - nhằm đánh cắp phần thưởng Bitcoin trị giá 30 đô la khi đăng ký ví.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế rất thận trọng khi cung cấp các khoản vay cho El Salvador khi Bitcoin vẫn là phương tiện thanh toán hợp pháp của quốc gia này. Sự biến động giá Bitcoin gây ra rủi ro cho sự ổn định tài chính và ngân sách. Bitcoin có thể được sử dụng để rửa tiền và các hoạt động tội phạm khác. Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết El Salvador sẽ hạn chế giao dịch và mua bán bitcoin. Theo dữ liệu trên chuỗi, quốc gia này thực sự đã mua Bitcoin kể từ khi thỏa thuận được đạt được, nhưng có thể phải giảm hoặc đảo ngược các giao dịch mua này để tuân thủ thỏa thuận cho vay. El Salvador hiện nắm giữ 6.100 bitcoin, trị giá hơn 500 triệu đô la, với lợi nhuận dao động khoảng 200 triệu đô la , đây cũng là điều mà Bukele tự hào.
Lợi nhuận có vẻ lớn, nhưng chi phí đầu tư mà tiền điện tử mang lại cho El Salvador lớn hơn lợi ích. Hoạt động quảng bá tiền điện tử của Bukele rất phổ biến, nhưng khối lượng đầu tư tiền điện tử và du lịch tiền điện tử lại nhỏ, và lợi ích mà hòa nhập tài chính và phương thức thanh toán hiệu quả hơn mang lại cũng không đáng kể. Nhìn chung, tiền điện tử chưa thực sự phổ biến ở El Salvador. Vào năm 2022, khi cơn sốt lên đến đỉnh điểm, một cuộc khảo sát của CID-Gallup cho thấy chỉ có một trong năm công ty chấp nhận Bitcoin và chỉ có 5% thuế được nộp bằng tiền điện tử. Những con số gần đây có thể thấp hơn vì người dân Salvador vẫn thích dùng tiền mặt và thẻ thanh toán.
Ngoài ra, cơ quan xếp hạng tín nhiệm Moodys cho biết El Salvador đã chi tổng cộng 375 triệu đô la cho các thử nghiệm tiền điện tử - bao gồm việc ra mắt Chivo, phí giao dịch được trợ cấp, máy ATM Bitcoin, v.v., vượt xa lợi nhuận từ lượng Bitcoin hiện tại mà nước này nắm giữ và lợi nhuận này vẫn có thể giảm khi giá Bitcoin giảm. Thí nghiệm tiền điện tử của Bukele đã làm chậm trễ thỏa thuận vay của El Salvador với IMF, khiến mức phí rủi ro của El Salvador tăng cao và đưa đất nước của ông đến bờ vực vỡ nợ.
Nhưng tỷ lệ ủng hộ Bukele lại cực kỳ cao, thường vượt quá 90%. Ông tự gọi mình là nhà độc tài nổi tiếng nhất thế giới, không phải vì ông ủng hộ tiền điện tử, mà vì ông đàn áp tội phạm một cách mạnh tay, phớt lờ quy trình tố tụng hợp pháp và quyền của nghi phạm. Sự ám ảnh của ông với tiền điện tử không giúp ích gì nhiều trong việc làm giảm bớt khó khăn kinh tế của El Salvador. Mặc dù Bitcoin vẫn có thể là tài sản dự trữ trong bảng cân đối kế toán của nhà nước, nhưng thời kỳ Bitcoin là tiền tệ hợp pháp của El Salvador đã kết thúc. Bukele chỉ là một người theo chủ nghĩa không tưởng về tiền điện tử, những ý tưởng điên rồ của ông đã tan vỡ khi va chạm với thực tế.
